چرا بعضی چشم ها از حدقه بیرون می زند؟

بیرون زدگی چشم از حدقه که به عنوان اگزوفتالموس (Exophthalmos) یا پروپتوزیس (Proptosis) نیز شناخته می‌شود به شرایطی گفته می‌شود که در طی آن کره‌ چشم بصورت غیرطبیعی از حدقه بیرون آمده و برآمدگی در کره‌ چشم ایجاد می‌شود. این مشکل ممکن است در یک یا هر دو چشم بروز کند. بیرون زدگی چشم از حدقه بعنوان یک بیماری شناخته نمی‌شود بلکه شرایطی است که نشانگر وجود مشکلات دیگر یا بیماریهای زمینه‌ای است.

بسته به اینکه شدت بیرون زدگی چشم از حدقه چقدر است می‌تواند موجب ایجاد مشکلات مختلفی در چشم شود. برای مثال بیرون زدگی چشم از حدقه می‌تواند خود به عنوان عامل خشکی قرنیه و التهاب ساختارهای سطحی چشم معرفی شود. علائم بیرون زدگی چشم از حدقه ممکن است بصورت خود بخودی و با گذشت زمان کاهش یابند اما این دوره ممکن است سالها طول بکشد. با این حال ممکن است با گذشت زمان علائم تشدید شده و چشم دچار بیرون زدگی بیشتری از حدقه شود.

دلایل بیرون زدگی چشم از حدقه چیست؟

اصلی ترین علت بیرون زدگی چشم از حدقه بیماری گریوز (Graves’ disease) يا تيروئيد چشمى است. بیماری گریوز يا تيروييد چشمى یک بیماری خود ایمن است که منجر به هایپرتیروئیدیسم می‌شود. هایپرتیروئیدیسم به شرایطی گفته می‌شود که در طی آن فعالیت غده‌ تیروئید بیش از حد طبیعی باشد. بسته به شرایط مختلف، بین ۲۵ تا ۵۰ درصد افرادی که دچار بیماری گریوز می‌شوند بعدها دچار بیرون زدگی چشم از حدقه می‌شوند. درگیری چشم در اثر بیماری‌های تیروئید ممکن است بین بازه‌ 10 سال قبل از تشخیص بیماری تیروئیدی تا 20 سال پس از ایجاد علائم آن رخ دهد.

مکانیسم ایجاد بزرگ شدن چشم و بیرون زدگی چشم از حدقه در اثر بیماری گریوز این است که در این بیماری خود ایمن، سلول‌های ایمنی بدن که به تیروئید حمله می‌کنند در کاسه‌ چشم نیز تجمع دارند. در اثر این تجمع، بافت عضلانی و چربی در چشم بزرگ می‌شوند که موجب فشار به کره‌ چشم و در نتیجه بیرون زدن چشم از حدقه می‌شوند.
علاوه بر بیماری گریوز، شرایط دیگری نیز ممکن است منجر به بیرون زدگی چشم از حدقه شوند. از جمله‌ این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تومورها: تومورها توده‌های سلولی بدن هستند که بصورت غیر طبیعی رشد کرده و تکثیر می‌شوند. این توده‌های سلولی غیرطبیعی می‌توانند خوش خیم باشند یا بدخیم شده و منجر به ایجاد سرطان شوند.
• وجود لخته‌ خونی در چشم
• سلولیت اوربیتال (به ایجاد عفوند در بافت اطراف چشم گفته می‌شود.)
• برخى ناهنجاری‌هاى تومورال يا عروقى که مغز را درگیر کرده باشند.

بنابراین، بیرون زدگی چشم از حدقه می‌تواند نشانگر بیماری‌های زمینه‌ای باشد که گاهی بسیار خطرناک هستند و نیاز به مداخلات درمانی جدی دارند. در صورت ایجاد بیرون زدگی چشم از حدقه بهتر است در نزدیک ترین زمان به پزشک متخصص مراجعه کرد تا علت ایجاد آن بررسی شود.

روشهای درمان بیرون زدگی چشم از حدقه

برای بهبود وضعیت بیرون زدگی چشم از حدقه درمان بیماری‌های زمینه‌ای و علل ایجاد آن الزامی است؛ برای همین لازم است تا بررسی‌هایی دقیق در طی یک بازه‌ زمانی معین توسط پزشک متخصص انجام گیرند. در نهایت روش درمانی انتخاب شده به عوامل مختلفی مانند علت ایجاد بیرون زدگی چشم از حدقه، سن بیمار و وضعیت سلامتی عمومی فرد بستگی خواهد داشت. یکی از توصیه‌های اولیه برای افرادی که به بزرگ شدن از حدقه در اثر تیروئید چشمی ، مبتلا هستند ترک سیگار و دوری از دود آن است. سیگار منجر به بدتر شدن وضعیت بیرون زدگی چشم از حدقه در اين گروه از بيماران شده و روند درمانی را نیز با مشکل مواجه می‌کند.

در صورتی که فرد به بیماری‌های تیروئیدی مبتلا باشد پزشک سعی می‌کند تا بیماری زمینه‌ای مرتبط با درمان کرده و سطح هورمون‌های تیروئیدی را به سطح طبیعی برساند. با این حال ممکن است این مسئله به طور کامل نیاز درمانی فرد را برطرف نکرده و بیرون زدگی چشم بر اثر تیروئید را برطرف نکند. در این حالت روش‌های درمانی تکمیلی به کار گرفته می‌شوند. روشهای درمانی دیگری نیز برای درمان بیرون زدگی چشم از حدقه وجود دارند. در صورتی که درگیری چشم و شدت بیرون زدگی بالا باشد، یکی از گزینه‌های موجود جراحی اصلاح بیرون زدگی چشم خواهد بود.
روشهای غیرتهاجمی (بدون نیاز به جراحی) برای کنترل، بهبود وضعیت و نیز درمان بیرون‌زدگی چشم از حدقه شامل موارد زیر هستند:

• استفاده از اشک طبیعی برای مرطوب سازی چشم.
• استفاده از عینک آفتابی استاندارد.
• استفاده از کورتیکو استروئیدها.
• استفاده از داروهایی که منجر به کاهش پاسخ ایمنی بدن می‌شوند.
• استفاده از داروهایی که منجر به بلاک شدن برخی آنتی بادی‌ها می‌شوند.
• پرتو درمانی: معمولا این روش همراه با مصرف کورتیکو استروئیدها توصیه می‌شود.

علاوه بر روشهای غیرتهاجمی، روشهای تهاجمی، جراحی چشم بیرون زده نیز برای درمان بیرون زدگی چشم از حدقه به کار می‌رود که بسته به نوع جراحی، هدف درمانی مختلفی را در پی دارد. انواع روش جراحی برای درمان بیرون زدگی چشم از حدقه شامل موارد زیر هستند:

• کاهش فشار اوربیت چشم: افزایش اندازه‌ اوربیت چشم می‌تواند فضای اضافی بیشتری برای چشم، عضلات مرتبط و سایر بافت‌ها ایجاد کرده و اثرات بیرون زدگی چشم را کاهش می‌دهد.
• جراحی عضله‌ چشم: گاهی اوقات در افرادی که بیرون زدگی چشم ایجاد شده است شاهد آسیب عضلات چشم یا عضلات غیرطبیعی هستیم. این جراحی می‌تواند چنین مشکلاتی را ترمیم کند.
• جراحی پلک: این جراحی برای ایجاد لایه‌ای جهت محافظت از قرنیه و سایر اجزای کره‌ چشم از آسیب‌های محیطی صورت می‌گیرد.

• اگر مبتلا به بیماری دیابت هستید بیشتر مراقب چشم هایتان باشید
  تاریخ انتشار : 1400-08-30تاریخ بروز رسانی : 1400-08-30


• پلک زدن غیر ارادی یا بلفارواسپاسم چیست و چگونه درمان میشود؟
  تاریخ انتشار : 1401-03-10تاریخ بروز رسانی : 1401-03-14


• چه دلایلی موجب سردرد چشمی میشود؟
  تاریخ انتشار : 1400-08-26تاریخ بروز رسانی : 1400-08-30