آیا عمل پی آر کی باعث خشکی چشم می شود؟

عمل PRK ( کراتکتومی فوتورفراکتیک) یک نوع جراحی انکساری برای درمان نزدیک بینی ، دوربینی و آستیگماتیسم میباشد . عمل جراحی PRK اولین نوع عمل جراحی لیزر چشم برای درمان ضعف بینایی بوده و قبل از روش محبوب لیزیک استفاده میشده است. در این روش جراح چشم با PRK، لایه بالایی قرنیه را که به عنوان اپیتلیوم شناخته می شود، برمی دارد. سپس از لیزر برای تغییر شکل سایر لایه‌های قرنیه و رفع هرگونه انحنای نامنظم در چشم استفاده می‌کند.

اگرچه دوره نقاهت PRK کمی طولانی تر از جراحی چشم لیزیک میباشد؛ اما PRK هنوز هم متداول است و مزایایی بیش از لیزیک برای برخی از بیماران ارائه می دهد. خشکی چشم بعد از عمل پی آر کی در افراد مختلف به دلیل وضعیت جسمانی متفاوت، متغیر است. برخی از بیماران بعد از جراحی دارای علائم خشکی چشم نیستند؛ اما دسته‌ای دیگر با این چالش رو به رو می‌شوند. این افراد در زمانی که دچار عارضه خشکی چشم می‌شوند احساس حساسیت، شن در داخل چشم و سوزش می‌کنند.

علت خشکی چشم پس از عمل پی ار کی

محققان دلیل اصلی اینکه چرا بعد از عمل لیزیک دچار خشکی چشم می شوید را نمی دانند. با این حال آنها چند نظریه دارند. اول از همه، عمل لیزیک باعث آسیب عصب قرنیه می شود. در طول عمل، جراح قرنیه شما را تغییر می دهد. این زمانی اتفاق می افتد که آنها مقداری از بافت زیر قرنیه را برمی دارند. در طول این فرآیند، جراح باید برخی از اعصاب قرنیه را قطع کند؛ اما در حالی که این روی بینایی شما تأثیر نمی گذارد، می تواند بر نحوه ارتباط غدد اشکی و قرنیه تأثیر بگذارد. در نتیجه چشمان شما خشک می شود.

یکی دیگر از دلایل خشکی چشم بعد از عمل چشم، التهاب ناشی از جراحی است. در واقع پزشکان معتقد هستند که التهاب جراحی ممکن است مدتی در روند عصب‌های چشمی اختلال ایجاد کند. از دیگر دلایل در این زمینه هم این است که با جراحی چشم، شکل قرنیه تغییر می‌کند. تغییر شکل قرنیه باعث می‌شود که نحوه تعامل سطح چشم با پلک عوض شود و در واقع پلک زدن شما تغییر کند که خود این نکته در تغییر فرایند تولید اشک تاثیر زیادی دارد.

خشکی چشم چه علائم و نشانه هایی دارد؟

علائم در صبح هنگام بیدار شدن از خواب بیشتر هستند (به علت اینکه ترشح اشک در خواب تقریباً به صفر میرسد). فرد میتواند ترکیبی از علائم زیر را داشته باشد:

• احساس سوزش و خارش در چشم
• احساس جسم خارجی و شن ریزه در چشم
• جمع شدن ترشحات چسبنده در دور چشم
• تاری دید که با پلک زدن بهتر می شود.
• قرمزی چشم ناشی از التهاب چشم
• اشک ریزش رفلکسی (چشم خشک میشود و ایجاد احساس سوزش در چشم کرده و برای رهایی از سوزش، بطور رفلکسی اشک ترشح شده و ممکن است فرد به طور متناقض اشک ریزش پیدا کند).
• خستگی چشم
• حساسیت به نور
• عدم تحمل استفاده از لنز تماسی (فرد مدتها از لنز تماسی به راحتی استفاده می کرده است؛ اما اظهار میکند که جدیداً تحمل او نسبت به استفاده از لنز تماسی کم شده است که یکی از علل آن میتواند خشکی چشم باشد).

چه کسانی پس از عمل پی آر کی دچار خشکی چشم می شوند؟

1. سن بالا
2. استفاده از برخی داروها مانند آنتی‌هیستامین و برخی از داروهای فشارخون
3. آب‌ و هوا و نمره چشم می‌تواند در ابتلا به خشکی چشم در افراد تأثیرگذار باشد.

عوامل تشدید خشکی چشم پس از عمل پی آر کی

عامل خطر اصلی برای ایجاد خشکی چشم پس از عمل لیزیک، داشتن علائم خشکی چشم قبل از عمل است.
علاوه بر این شواهد نشان می‌دهد که احتمال ابتلا به خشکی چشم پس از جراحی در زنان چهار برابر بیشتر از مردان است.در پژوهشی که در سال 2017 انجام شد، مشخص شد که خطر خشکی چشم پس از سن 50 سالگی افزایش می‌یابد.
شکل چشم افراد نیز ممکن است بر احتمال خشکی چشم تأثیر بگذارد؛ چرا که افرادی که دارای عیوب انکساری کمتر یا بالاتر هستند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به خشکی چشم باشند.
سایر عواملی که می‌توانند خطر عوارض بعد از جراحی را افزایش دهند عبارتند از:

• قوز قرنیه (بیماری که باعث نازک شدن قرنیه می‌شود)
• عفونت ‌های چشمی
• گلوکوم
• آب‌ مروارید
• برخی از بیماری ‌های خودایمنی، مانند سندرم شوگرن و دیابت نیز می‌توانند بر تولید اشک تأثیر بگذارند و بهبودی چشم را پس از جراحی دشوار کنند. افراد مبتلا به چنین شرایطی، به خصوص اگر علائم به خوبی کنترل نشده باشند، ممکن است شانس بیشتری برای ایجاد عوارض داشته باشند و احتمالاً کاندیدای مناسبی برای عمل نیستند.

خشکی چشم پس از عمل پی آر کی تا چه مدت ادامه دارد؟

درصورتی‌که مراقبت‌ها طبق دستور پزشک انجام شود ممکن است بعد از 6-12 ماه بعد از جراحی بهتر شود. بهتر است با استفاده از اشک مصنوعی این عارضه را کنترل کرد تا میزان و شدت آن افزایش نیابد.

روش های تشخیص خشکی چشم

در صورتی که به علت وجود علائم فوق به خشکی چشم مشکوک شدید حتماً به چشم پزشک مراجعه کنید. به یاد داشته باشید خشکی چشم علاوه بر آن که احساس ناراحتی ایجاد می کند در صورتی که شدید باشد ممکن است باعث ایجاد لک قرنیه و کاهش دید دائمی هم بشود.
چشم پزشک برای بررسی و تشخیص میزان خشکی چشم از روش های مختلفی استفاده می‏کند، از جمله:

• مشاهده لایه اشک موجود در سطح چشم به وسیله دستگاه اسلیت لمپ
• رنگ آمیزی سطح چشم با استفاده از رنگ های مخصوص (این رنگ ها به مناطق خشک و آسیب دیده سطح چشم می چسبند و آن ها را مشخص می‏کنند).
• اندازه‏ گیری مقدار اشک با کاغذ مخصوص تست شیرمر (در این روش یک فیلتر کاغذی مخصوص داخل پلک پایین قرار می گیرد و پس از چند دقیقه میزان رطوبتی که جذب فیلتر شده بررسی می شود).
• بررسی ترکیبات شیمیایی اشک (در این روش - که در موارد خاص به کار می رود - مقدار املاح و پروتئین های اشک بررسی می شود).

پیشگیری از خشکی چشم پس از عمل پی آر کی

با اینکه ابتلا به خشکی چشم در برخی از عمل‌های جراحی چشم مانند لیزیک اجتناب ناپذیر است؛ اما می‌توان با به کارگیری راهکارهای جلوگیری از خشکی چشم، از شدت این بیماری کاست. در ادامه به چند راهکار جلوگیری از خشکی چشم می‌پردازیم:

• روزانه مقدار زیادی آب بنوشید.
• از مصرف کافئین، الکل و نوشیدنی‌های گازدار که خطر کم شدن آب بدن را افزایش می‌دهد، اجتناب کنید.
• برای درمان خشکی چشم، روند شستشوی چشم با شامپو را یک هفته بعد از عمل آغاز می‌کنیم.
• میوه‌جات و سبزیجات تازه استفاده کنید.
• مصرف مواد غذایی غنی شده از امگا ۳ را افزایش دهید. مطالعات نشان داده است که امگا ۳ نقش بسیار مهمی در جلوگیری از خشکی چشم دارد.
• قبل و بعد از جراحی لیزر چشم، به دستورالعمل‌ها و توصیه‌های جراح توجه داشته باشید. در بعضی موارد ممکن است قبل یا بعد از انجام جراحی، پزشک شما به عنوان درمان یا جلوگیری از خشکی چشم ، قطره‌های چشمی مخصوصی را تجویز نماید که باعث افزایش رطوبت چشم شوند.

درمان خشکی چشم پس از عمل پی آر کی

خشکی چشم پس از عمل پی آر کی موقتی است و ممکن است فقط برای چند ماه نیاز به درمان داشته باشد. با این حال، افراد مبتلا به خشکی چشم مزمن ممکن است نیاز به درمان مداوم داشته باشند. درمان خشکی چشم استفاده از اشک مصنوعی، افزایش تولید اشک و درمان هرگونه التهاب چشمی است. از گزینه‌های درمانی موجود برای خشکی چشم می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• قطره‌های چشمی: این مکمل‌ها به روان شدن سطح قرنیه کمک می‌کنند. مکمل‌های اشک معمولاً اولین درمان برای خشکی چشم هستند و افراد می‌توانند آنها را بدون نسخه خریداری کنند.
• عوامل ضد التهابی: علائم خشکی چشم می‌تواند ناشی از التهاب چشم باشد که مانع تولید اشک می‌شود. چشم‌پزشک ممکن است داروهای قطره چشم مانند سیکلوسپورین (Restasis) یا لیفیتگراست (Xiidra) را برای کاهش التهاب تجویز کند.
• قطره‌های چشمی سرم اتولوگ: این قطره‌های چشمی سفارشی هستند و با استفاده از خون افراد ساخته می‌شود. هدف این است که مکمل‌های اشکی را تا حد امکان شبیه به اشک طبیعی یک فرد ایجاد کنیم.
• برای کاهش خطر علائم خشکی چشم پس از جراحی، شخص باید از داروهایی که چشم پزشک تجویز کرده استفاده کند و دستورالعمل‌های او را در مورد بهترین روش بهبودی دنبال کند. اقدامات دیگری که ممکن است خطر علائم خشکی چشم را کاهش دهد عبارتند از:

1. اجتناب از محیط های خشک و استفاده از مرطوب کننده
2. هیدراته ماندن با نوشیدن آب فراوان
3. خواب کافی
4. استفاده از عینک آفتابی در بیرون از منزل برای محافظت از چشم در برابر هر گونه عامل تحریک‌کننده
5. همچنین برخی شواهد نشان می‌دهد که مصرف اسیدهای چرب ضروری مانند اسیدهای چرب امگا 3 ممکن است علائم خشکی چشم را برای برخی افراد کاهش دهد. افراد می‌توانند این اسیدهای چرب را با مصرف مکمل‌ها یا از طریق غذاهایی مانند ماهی سالمون و ماهی تن دریافت کنند.