تیرویید چشمی چیست و چگونه درمان میشود؟

سیستم ایمنی بدن همانگونه که از اسم آن مشخص است سیستمی جهت تامین ایمنی بدن در مقابل عوامل خارجی و آلوده کننده است. این سیستم هنگام ایجاد آلودگی در بدن، به سرعت به آن‌ها حمله کرده و عوامل بیگانه و مضر را از بین می‌برد. گاهی اختلالاتی در سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌شود که باعث می‌شود این سیستم سلول‌های خودی را به اشتباه، عوامل بیگانه تشخیص داده و آن‌ها را از بین ببرند. در این حالت، فرد دچار بیماری خود ایمنی شده‌است. بیماری‌های خودایمنی انواع گوناگونی دارند که در هریک از آن‌ها سیستم‌های مختلف بدن درگیر می‌شوند.

بیمارى گریوز یکی از بیماری‌های خودایمن است که در طی آن، سلول‌های ایمنی بدن به سلول‌های غده‌ تیروئید حمله می‌کنند. حمله‌ سلول‌های ایمنی به غده تیرویید معمولا باعث افزایش فعالیت آن یا به اصطلاح هایپرتیروئیدیسم می‌شود. از علائم هایپرتیروئیدیسم ‌می‌توان به افزایش ضربان قلب، فشار خون بالا، خستگی، کاهش وزن و ... اشاره کرد. گاهی نیز همزمان با بیماری Graves سلول‌های ایمنی به سلول‌های بافت‌های اطراف چشم حمله می‌کنند. در ۲۵ تا ۵۰ درصد افرادی که به بیماری Graves دچار هستند، آسیب‌ بافت‌های اطراف چشم نیز دیده می‌شود که در اثر حمله سیستم ایمنی به آن‌ها رخ داده‌است.

بیماری تیرویید چشمی نوعی بیماری است که در طی آن به دلیل حمله سلول‌های ایمنی به سلول‌های خودی، عضلات چشم، ابروها، غدد اشکی و بافت‌های چربی پشت چشم ملتهب می شوند و ظاهری قرمز و متورم ایجاد کرده و باعث ایجاد ناراحتی در چشم می‌شوند. گاهی نیز در اثر این بیماری و بر اثر افزایش چربى پشت چشم چشم‌ها به سمت قدام حدقه چشم حرکت مى کنند و ظاهری برجسته در چشم ایجاد می‌کنند. بیماری تیروئید چشمی ممکن است در افرادی که دچار هایپرتیروئیدیسم (فعالیت بیش از اندازه تیروئید)، هایپوتیروئیدیسم (فعالیت کمتر از حد طبیعی غده تیروئید) و یا افرادی با وضعیت تیروئید نرمال ایجاد شود.

ارتباط بیماری تیروئید چشمی با بیماری Graves چیست؟

بیماری Graves همانگونه که اشاره گردید، نوعی بیماری خود ایمن است که در آن سلول های ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می‌کنند. این بیماری مستقیما عامل ایجاد بیماری تیروئید چشمی نیست اما این دو بیماری معمولا همزمان خود را نشان می‌دهند زیرا بافت‌های اطراف چشم ممکن است پروتئین‌هایی را داشته باشند که به پروتئین های سلول‌های غده تیروئید شبیه باشند، در نتیجه سیستم ایمنی هم در چشم و هم در تیروئید به آن‌ها حمله می‌کند.

بنابراین درمان مشکلات تیروئیدی منجر به بهبود بیماری تیروئید چشم نمی‌شود. بنابراین بیماری Graves که با آسیب تیروئید همراه است عامل بیماری تیروئید چشم نیست اما یکی از فاکتورهای خطری است که نشانگر احتمال بالاتر بروز بیماری تیروئید چشم است.

فاکتورهای خطر بروز بیماری تیروئید چشم چیست؟

فاکتورهای خطر بیماری تیروئید چشم، عوامل و شرایطی هستند که نشانگر احتمال بالاتر یک فرد برای بروز بیماری تیروئید چشم هستند. این فاکتورها شامل موارد زیر هستند:

• بیماری Graves: عامل مستقیم بیماری تیروئید چشم نیست اما معمولا باهم بروز می‌کنند.
• جنسیت: خانم‌ها بیشتر از آقایان به بیماری تیروئید چشمی مبتلا می شوند
• فاکتورهای ژنی و توارث
• سابقه‌ درمان با ید رادیواکتیو
• مصرف سیگار: این عامل نه تنها می‌تواند باعث ایجاد بیماری شود بلکه در صورت بروز، شدت آن نیز بیشتر است.

نشانه ها و علائم بیماری تیروئید چشمی چیست؟

بیماری تیروئید چشمی می‌تواند بافت‌های مختلفی را در اطراف چشم درگیر کند و علائم متنوعی ایجاد کند. از جمله علائم این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
خشکی چشم یا آب‌ریزش چشم : در بیماری تیروئید چشم، ممکن است غدد اشکی ملتهب شده باعث بروز هر یک از این علائم در یک فرد شوند. ممکن است هر دوی این علائم نیز در یک فرد اما در زمان‌های مختلف بروز کنند.

• افزایش حجم عضلات، بافت چربی و سایر بافت‌های اطراف چشم در اثر حمله سلول‌های ایمنی
• بیرون‌زدگی چشم
• ورم چشم که در حالت شدید آن ممکن است فرد نتواند پلک‌های خود را ببندد
• قرمزی اطراف چشم یا بخش سفید چشم
• سوزش چشم بصورتی که انگار چیزی در چشم‌ها افتاده‌است
• درد چشم
• احساس فشار در چشم
• دوبینى
• حساسیت به نور

تشخیص بیماری تیروئید چشم چگونه صورت می‌گیرد؟

تشخیص این بیماری بر اساس علائم بیماری، سابقه بیماری‌های فرد و آزمایشات کلینیکی مختلف صورت می‌گیرد. در صورتی که علائم این بیماری گزارش شوند، پزشک به بررسی کلی چشم و علائم بیماری خواهد پرداخت. همچنین میزان بیرون‌زدگی چشم نیز بررسی می‌شود. در تست‌های پاراکلینیکال، با استفاده از روش سی‌تی اسکن به بررسی بافت‌های اطراف چشم پرداخته می‌شود. تصاویر حاصل می‌توانند فشار عضلات بر عصب را نشان دهند. ممکن است از تست‌هایی برای بررسی فعالیت غده ی تیروئید استفاده شود تا فعالیت تیروئید و وجود بیماری Graves بررسی شود. تست‌های موجود می‌توانند میزان هورمون‌های تیروئید و آنتی‌بادی‌های موجود در خون را تشخیص دهند.

درمان تیروئید چشم چگونه صورت می‌گیرد؟

درمان تیروئید چشم در دو مرحله‌ اصلی صورت می‌گیرد. در طول این مراحل ممکن است از روش‌های درمانی مختلف مانند جراحی، دارو درمانی و پرتودرمانی استفاده گردد. در مرحله اول هدف اصلی کنترل آسیب‌های فعال بیماری است. این دوره به مدت یک تا سه سال به طول می‌انجامد و نیاز به بررسی و مراقبت دقیق در طول این دوره‌ی درمان وجود دارد. روش‌های درمانی در این مرحله بر حفظ بینایی، سلامت قرنیه و عصب و درمان دوبینى آزاردهنده و کاهش التهاب تمرکز دارند.

استفاده از اشک مصنوعی در طول روز و ژل‌ها یا مرطوب کننده‌ها در طول شب می‌تواند خشکی چشم را برطرف کند. گاهی به دلیل ورم چشم، پلک‌ها کامل بسته نمی‌شوند بنابراین لازم است تا فرد از نوارها یا پوشش‌هایی بر روی چشم استفاده کند تا از خشکی آن‌ها در طول شب جلوگیری کند. برای کاهش اثرات دوبینى گاهی بصورت موقت از داروهایی استفاده می‌شود. با توجه به عوارض شدید مصرف بلندمدت این داروها تنها با صلاح دید پزشک و نیاز به دارو از این روش درمانی استفاده گردد.

پرتودرمانی نیز یکی از روش‌هایی است که ممکن است در این مرحله استفاده گردد. این روش خطراتی همچون خشکی چشم و یا احتمال خفیفی برای ایجاد تومور را در پی دارد. ممکن است در فاز فعال درمان، از جراحی‌هایی برای کاهش فشار بر عصب بینایی استفاده گردد. این جراحی می‌تواند در کاهش درد، قرمزی و بیرون‌زدگی چشم نیز موثر باشد. فاز دوم درمان بستگی به شرایط فرد دارد و به مدت نامشخصی به طول می‌انجامد.

پس از اینکه فاز فعال و التهابى بیمارى فروکش کرد و چشم به حالت پایدار رسید، برخی از علائم بیماری تیروئید چشم باقی می‌مانند. در فاز دوم درمان به اصلاح این عیوب تا حد امکان پرداخته می‌شود. ممکن است از جراحی برای درمان دوبینى و کاهش باز بودن بیش از حد پلک استفاده شود. همچنین ممکن است با جراحی، ساختار‌چشم به حالت طبیعی خود در درون حدقه چشم بازگردانده شود.
باید توجه داشت که درطول مدت درمان از مصرف سیگار به شدت خودداری شود. ترک سیگار به بهبود سریع‌تر و کامل‌تر عوارض بیماری و نیز تاثیر بهتر روش‌های درمانی منجر می‌شود.

تلفن مطب اصفهان : 36205114

---

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• میوپاتی چشمی چیست و چگونه درمان میشود؟
  تاریخ انتشار : 1402-09-08تاریخ بروز رسانی : 1402-09-20


• تفاوت گل مژه با شالازیون چیست؟
  تاریخ انتشار : 1401-09-30تاریخ بروز رسانی : 1401-10-10


• عوارض و روشهای درمان روماتیسم چشم
  تاریخ انتشار : 1402-11-11تاریخ بروز رسانی : 1402-11-24


• تومور لیپودرموئید چه علائمی دارد و چگونه درمان میشود؟
  تاریخ انتشار : 1401-09-25تاریخ بروز رسانی : 1401-10-06


• تومور بدخیم چشم چگونه درمان میشود و چه علائمی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1401-08-21تاریخ بروز رسانی : 1401-08-22

نظرات کاربران درباره این مطلب :محمد خراسانی [ 1402-08-04 ]
سلام اقای دکتر من حدود یک سال پیش مبتلا به تیرویید پرکار شدم که متاسفانه باعث بیرون زدگی هردو چشمم شد و به دستور پزشک عمل تیرویید انجام دادم و تیرویید رو خارج کردم الان ۴ ماهه که از عملم میگذرا ولی چشمام به حالت قبلی برنگشته ولی تا الان هنوز درمان نشده نمیدونم چکار کنم

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :